صفات شخصیت ؟

 گرچه روانشناسان ، شخصیت آدمی را با عبارات مختلفی تعریف و تفسیر کرده اند ولی در تمام تعریف ها دو نکته اساسی وجود دارد که همه ی دانشمندان در توصیف شخصیت به آن عنایت و توجه دارند ، یکی تالیف مجموعه ی صفات طبیعی و اکتسابی مخصوص هر فرد که وی را یک واحد ممتاز بی نظیر در جامعه به حساب می آورد و آن دیگر مسئله ی سازگاری اجتماعی است . 

به عبارت روشن تر معرف شخصیت ، مجموعه ی صفات طبیعی و اکتسابی مخصوصی است که مسیر آدمی را در روابط عمومی و سازشهای اجتماعی تعیین میکند و ارزش افراد را در جامعه آشکار می سازد . 

در آئین مقدس اسلام مسئله ی شخصیت اجتماعی افراد از نظر صفات طبیعی و اکتسابی و همچنین موضوع سازگاری با محیط و حسن معاشرت با مردم مورد توجه مخصوص قرار گرفته است و اولیاء گرامی اسلام ضمن احادیث بسیاری صفات پسندیده شخصیت و ارزش سازگاری با محیط را به عبارت مختلفی توضیح داده و به پیروان خود خاطرنشان نموده اند ( از حضرت سجاد علیه السلام حدیث شده است که رسول اکرم در آخرین خطبه ی خود فرمود : 

خیر و سعادت برای کسی است که اخلاقش پسندیده و خویش پاک باشد ، باطنش نیکو و ظاهرش خوب باشد ، مازاد اموال خود را انفاق کند و از اداء سخنان زائد امساک نماید و با همه ی مردم به عدل و انصاف رفتار کند .)

 یکی از مسائل مهم و اساسی در احراز شخصیت و سازش با محیط اجتماعی انعطاف پذیری و نرمش در حوادث اجتماعی است . 

کسانی که عاقلانه با پیش آمدها برخورد می کنند و از سرسختی و مقاومتهای نابجا پرهیز دارند ، به خوبی بر مشکلات غلبه می کنند و شخصیت خود را اثبات می نمایند ؛ برعکس کسانی که لجوج و متصلبند و در مقابل حوادث به مقاومت های بی مورد دست می زنند شخصیت خود را درهم می شکنند و احیانا با مصائب غیر قابل جبرانی مواجه میکردند . 

(انسان سالم که قدرت نرمش و برگشت به حال عادی دارد هر شکستی را تحمل می کند ، به پا می خیزد و کوشش را از سر میگیرد و چون چندین تیر در ترکش دارد اگر راهی بسته شد به راه دیگری میرود و هدف دیگری را انتخاب می کند در صورتی که روح ناسالم جز یک هدف و یک راه در دنیا نمی بیند و اگر اشکالی در آن راه پیدا شد در می ماند و از امید دست بر می دارد .)

هرچه آدمی بیشتر از قدرت نرمش برخوردار باشد کمتر از شکست می ترسد و میدان موفقیت را بهتر قبضه می کند و آن را جولانگاه آرزو و استعداد و همت خود قرار میدهد و هرچه از این قدرت محروم باشد زور تر از عرصه ی مبارزه به در می رود و خود را به درد ناکامی می سپارد .

یکی از مسائلی که در بحث شخصیت مورد تحقیق و گفتگوی روانشناسان قرار گرفته و دانستن آن برای نسل جوان مفید و سودمند است شناختن منشاء شخصیت است .

برای آنکه جوانان بتوانند شخصیت خود را تا جایی که ممکن است به درستی بسازند و در سازگاری های اجتماعی به شایستگی موفق شوند لازم است به منشاء شخصیت خود پی ببرند .

صفات اختصاصی شخصیت هر یک از افراد بشر که پایه سازش های اجتماعی اوست از دو منشاء اساسی سرچشمه میگیرد :

 یکی وراثت طبیعی و دیگری محیط تربیتی .

 به عبارت دیگر صفات و ممیزات شخصیت آدمی دو نوع است : یکی صفات طبیعی و آن دیگر صفات اکتسابی است .