تجلی نمادین اعداد در فرش دستباف

فرش از جمله هنرهای ایرانی است که در تعاملی بی واسطهبا طراحان و بافندگان شکل می گیرد و از این رو به پرده ایتصویری برای ابراز عقاید و افکار آنان بدل می شود. اینابراز عقاید سراسر از ذهن هنرمند متاثر از فرهنگ، رسوم وآموزه های دینی حاکم بر جامعه نشیت می گیرد و در قالبآرایه ها و طرح های گوناگون خلق و بر تارک فرش نقشمی بندد. بدین سبب موضوعات گوناگونی با بیانی نمادیندر فرش جای گرفته است که هر یک بر مفاهیم فرهنگیو آیینی دلالت دارد. در این میان اعداد از موضوعاتی استکه ریش های ژرف در فرهنگ این مرز و بوم دارد و بهدو قسم کمی و کیفی تقسیم می شده است. سویه کیفییا به عبارت دیگر بعد نمادین و معنادار اعداد از دیربازمورد توجه بوده است و کاربرد اعدادگونه در هنرهایاین سرزمین را می توان نشان های از جایگاه والای سویهنمادین اعداد طی ادوار گوناگون به شمار آورد. این مقاله بارویکرد بررسی جایگاه و کاربرد نمادین اعداد در فرش بهروش توصیفی تحلیل محتوا و شیوه جمع آوری اطلاعاتبه صورت کتابخان های انجام گرفته است. نتایج حاصل ازبررسی های انجام شده نشان می دهد که اعدادی همانندیک، سه، چهار، پنج، شش، هفت و هشت در آرایه ها وطرح های گوناگون فرش با بیانی نمادین قابل مشاهدهاست. این کاربرد اغلب به گون های است که سامان بندینگاره ها و طرح ها بر پایه مفاهیم نمادین اعداد شکل گرفتهو با معنای نمادین اعداد مذکور صادق است. افزون بر اینمشاهده می شود که برخی از نقوش یا طرح های فرش برمبنای قالب عددیشان نامگذاری شده اند، بدین ترتیب اینامر باعث تشدید جایگاه اعداد در فرش و موجب انتقالمفاهیم نمادین این اعداد می شود که به شکل عمدی یاغیرعمدی خلق و در فرش به کار گرفته شده است. ایننقوش توسط هنرمندان طراح یا بافنده به کار گرفته شدهکه آموزه های آیینی و فرهنگی جامعه بر آنان تاثیر گذاردهو این عامل سبب خلق نقوشی بر پایه این الهام شده است.