شناسایی عوامل موثر بر کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) به منظور ارائه مدل در مدارس ایران

مقدمه و هدف: فناوری اطلاعات و ارتباطات موجب بهبود کیفیت فرآیندهای یاددهی- یادگیری و به طور کلی اجرای موفقیت آمیز برنامه­های درسی می­شود. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بر کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات(فاوا) به منظور ارائه مدل در مدارس ایران بود.. روش شناسی پژوهش: روش پژوهش­ با رویکرد آمیخته با طرح اکتشافی (مصاحبه­های عمیق و اکتشافی با انجام عمل پالایش) انجام شد. در رویکرد کیفی، از روش هدفمند و برای تدوین پرسشنامه از مصاحبه با اساتید گروه علوم تربیتی دانشگاه و مدیران ارشد و خبرگان آموزش و پرورش به تعداد ۲۰ نفر استفاده شد. نکات کلیدی مصاحبه نیمه ساختاریافته دسته بندی و در قالب اصطلاحات حرفه ای برچسب گذاری شدند. در رویکرد کمی، از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه مدیران مدارس ایران (۱۰۵۹۶۸ نفر) تشکیل می­دادند که با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی- خوشه­ای و بر اساس فرمول کوکران تعداد ۳۸۳ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع­آوری داده­ها به روش میدانی و از پرسش­نامه محقق ساخته عوامل موثر بر کاربرد فاوا با ۵۵ سوال و ۱۰ مولفه استفاده شد. روایی صوری و محتوایی ابزار به تایید متخصصان رسید؛ و روایی همگرای آن با استفاده از ضرایب میانگین واریانس استخراجی (AVE) محاسبه شد که مقادیر AVE برای کلیه مولفه­ها بزرگتر از ۵/۰ بود. همچنین برای تمام مولفه­ها، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی بالاتر از ۷/۰ محاسبه و تایید شد. یافته­ ها: نتایج نشان داد که؛ عوامل موثر بر کاربرد فاوا دارای ده مولفه­ی (زیرساختی، مدیریتی، روانشناختی، انگیزشی، فنی- مشاوره­ای، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، حمایتی- پشتیبانی و آموزشی- مهارتی) است که مولفه حمایتی- پشتیبانی دارای بیشترین سهم و مولفه­ فنی- مشاوره­ای دارای کمترین سهم است. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده­ها به کمک دو نرم افزار SPSS۲۰ و  PLSصورت پذیرفت. بحث و نتیجه ­گیری: شناسایی دقیق عوامل موثر و موانع کاربرد فاوا در مدارس و طراحی مناسب مدل براساس پشتوانه نظری و تعیین اهداف منطقی منجر به تایید مدل و برازش آن شده است.