تحلیل قواعد فقه سیاسی در خطبه غدیر

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 91

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FVH-17-48_009

تاریخ نمایه سازی: 24 بهمن 1402

چکیده مقاله:

خطبه غدیر مهم ترین سند حقانیت مکتب اهل بیت(ع) است که در آن پیامبر اکرم` به تفصیل در مورد جانشینی خود به ایراد سخن پرداخته­اند. سخنان ایشان در حجهالوداع و در میان انبوه جمعیت، مهم ترین و کاملترین خطبه­ای است که ایشان، علی علیه­السلام و ائمه بعد از ایشان را به عنوان وصی خود معرفی کردند. این پژوهش به منظور دستیابی به این فرضیه صورت گرفته است که قواعد فقه سیاسی مستخرج از این خطبه می­تواند به عنوان اصولی راهگشا و کاربردی برای اداره حکومت اسلامی قرار بگیرد. این مقاله با روش کتابخانه­ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته و تجزیه وتحلیل داده­ها که این پژوهش از آن بهره گرفته است، روش توصیفی، تحلیلی است. تحلیل خطبه غدیر از منظر فقه­سیاسی نگاهی نو به این خطبه است که تاکنون به آن پرداخته نشده است و این نوع نگاه می­تواند سرآغازی برای تحلیل خطبه­هایی دیگر از این منظر باشد. این پژوهش نشان می­دهد مهم ترین قواعد و ارکان فقه­سیاسی در این خطبه جای گرفته است. ازاین­رو می­توان ادعا کرد این خطبه سیاسی­ترین خطبه­ای است که رسول اکرم` در طول ۲۳ سال رسالت خود ایراد نمودند. مباحثی نظیر ضرورت تشکیل حکومت، مراعات مصلحت اقوی به جهت حفظ کیان اسلام، تعاون که ذیل آن از نقش مردم در تشکیل حکومت و نحوه مشارکت سیاسی آنان بحث می شود، از جمله نتایج این پژوهش است.

نویسندگان

فاطمه فلاح تفتی

استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

مجتبی مصلح

طلبه سطح چهار حوزه علمیه قم و دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن­منظور، محمدبن­مکرم(۱۴۱۴)، لسان­العرب، چ۳، بیروت: دار صادر ...
  • ابن­اثیر، مبارک­بن­محمد(۱۳۶۷)، النهایه فی غریب الحدیث­والاثر، چ۴، قم: موسسه مطبوعاتی ...
  • ابن­بابویه، محمدبن­علی(۱۳۷۸)، عیون اخبار الرضاG، مصحح: مهدی ­لاجوردی، تهران: نشرجهان ...
  • ابن­ابی­الحدید، عبدالحمید(۱۳۳۷)، شرح نهج­البلاغه، مصحح: محمد ابوالفضل ­ابراهیم، قم: کتابخانه ...
  • ابن­جوزی، یوسف ­بن ­قزاوغلی(۱۳۷۶)، تذکره الخواص، قم: الشریف الرضی ...
  • ابن­زهره، حمزه­بن­علی(۱۴۱۷)، غنیه ­النزوع الی علمی الاصول­ و الفروع، محقق: ...
  • ابن­طاووس، علی­بن­موسی(۱۴۱۹)، اقبال ­الاعمال، چ۲، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • ابن­طاووس، علی­بن­موسی(۱۴۱۳)، التحصین لاسرار ما زاد من کتاب الیقین، مصحح: ...
  • امینی،عبدالحسین(۱۳۸۷)، الغدیر، ترجمه محمدتقی­ واحدی و دیگران، چ۲، تهران: مرکزچاپ­ونشر ...
  • انصاری، مرتضی(۱۴۱۴)، رسائل الفقهیه، قم: کنگره­جهانی بزرگداشت شیخ ­اعظم ­انصاری ...
  • ایزدهی، سیدسجاد(۱۳۹۳)، مصلحت در فقه­ سیاسی شیعه، تهران: سازمان انتشارات ...
  • بنایی، علی(۱۳۹۵)، «راهبرد تقیه در مکتب امامیه؛ شرایط، اقسام­ و ...
  • جوهری، اسماعیل­بن­حماد(۱۳۷۶)، الصحاح، مصحح: احمد عبدالغفور عطا، بیروت: دارالعلم الملایین ...
  • خمینی، سید روح الله(۱۳۹۸)، ولایت فقیه(حکومت اسلامی)، چ۳۳، تهران: موسسه ...
  • راغب ­اصفهانی، حسین ­بن­ محمد(۱۴۱۲)، مفردات ­الفاظ­ القرآن، بیروت: دارالقلم ...
  • رحمانی، ناصرعلی(۱۳۹۴)، راهکارهای فقه­سیاسی­شیعه برای گسترش­ و مشارکت سیاسی، قم: ...
  • سبزواری، محمدباقربن­محمدمومن(۱۴۲۳)، کفایه ­الاحکام، قم: دفتر انتشارات اسلامی ...
  • شبان­نیا، قاسم(۱۳۹۵)، فلسفه­ سیاست، قم: انتشارات ­موسسه ­آموزشی وپژوهشی ­امام ...
  • شریعتی، روح الله(۱۳۹۳)، قواعد فقه­ سیاسی، چ۲، قم: پژوهشگاه علوم ...
  • شهید اول، محمد بن مکی(بی­تا)، القواعد و الفوائد، قم: کتابفروشی ...
  • طبرسی، احمدبن­علی(۱۴۰۳)، الاحتجاج علی اهل­اللجاج، مشهد: نشرمرتضی ...
  • طوسی، محمدبن­حسن(۱۴۰۰)، النهایه فی مجرد الفقه­ و الفتاوی، چ۲، بیروت: ...
  • طوسی، محمدبن­حسن(۱۳۸۷)، الجمل ­و العقود فی­ العبادات، مشهد: دانشگاه فردوسی ...
  • طوسی، محمدبن­حسن(۱۳۷۵)، الاقتصاد الهادی الی طریق­الرشاد، تهران: انتشارات­کتابخانه­جامع چهل ستون ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین(۱۴۱۷)، المیزان فی تفسیرالقرآن، چ۵، قم: دفتر انتشارات ...
  • علامه­حلی، حسن­بن­یوسف(۱۳۷۰)، الباب­الحادی­عشر مع شرحیه­النافع یوم الحشرومفتاح الباب، مصحح: مهدی ...
  • (۱۴۱۳)، مختلف ­الشیعه فی احکام ­الشریعه، مصحح: گروه­ پژوهش دفتر ...
  • (۱۴۱۲)، منتهی ­المطلب فی تحقیق المذهب، مصحح: بخش­فقه در جامعه ...
  • عمیدزنجانی، عباسعلی(۱۳۶۸)، فقه ­سیاسی، چ۲، تهران: امیر کبیر ...
  • کرکی، علی­بن­حسین(۱۴۱۴)، جامع­ المقاصد فی شرح ­القواعد، مصحح: گروه­ پژوهش­موسسه ...
  • کلینی، محمدبن­یعقوب(۱۴۰۷)، الکافی، تهران: دارالکتب­الاسلامیه، چاپ­چهارم ...
  • مجلسی، محمدباقر(۱۴۰۳)، بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، چ۲، ...
  • مرادی، علی اصغر و اباصلت فروتن(۱۳۸۹)، واژه­نامه فقه ­سیاسی، قم: ...
  • مصباح­یزدی، محمدتقی(۱۳۹۶)، نظریه ­سیاسی ­اسلام، چ۸، قم: انتشارات موسسه آموزشی­وپژوهشی ...
  • مطهری، مرتضی(۱۳۸۴)، مجموعه ­آثار استاد شهید مطهری، چ۲، تهران: صدرا ...
  • مفید، محمدبن­محمد(۱۴۱۳)، الاختصاص، مصحح: علی­اکبر غفاری، قم: دار المفید ...
  • مفید، محمدبن­محمد(۱۴۱۴)، تصحیح ­اعتقادات ­الامامیه، مصحح: حسین درگاهی، چ۲، قم: ...
  • محقق­حلی، جعفر(۱۴۰۸)، شرائع­الاسلام فی مسائل الحلال­والحرام ، مصحح: عبدالحسین محمدعلی ...
  • مکارم­شیرازی، ناصر(۱۳۷۴)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب­الاسلامیه ...
  • موحدی، محمدعلی(۱۳۹۳)، ناگفته­هایی از اسناد خطبه­ غدیر، قم: دفتر نشرمعارف ...
  • نائینی، میرزا محمدحسین­غروی(۱۴۲۴)،تنبیه ­الامه و تنزیه ­المله، قم: انتشارات ­دفتر ...
  • نوروزی، محمدجواد(۱۳۹۵)، فلسفه­سیاست، چ۱۶، قم: انتشارات ­موسسه ­آموزشی ­و پژوهشی­امام ...
  • هلالی، سلیم­بن­قیس(۱۴۰۵)، کتاب سلیم­بن­قیس­هلالی، مصحح: محمد انصاری­زنجانی­خوئینی، قم: الهادی ...
  • نمایش کامل مراجع