ارائه چارچوبی تحلیلی در بررسی اهمیت و حساسیت ضریب پراکندگی در انتقال آلودگی در رودخانه ها

پیش بینی انتقال آلاینده ها با استفاده از مدل های ریاضی، ابزاری قوی جهت مدیریت و کاهش آلودگی آبهایسطحی می باشد. سرنوشت آلاینده ها عمدتا تحت تاثیر ضریب پراکندگی طولی است. از طرفی به دلیل وابستگیضریب پراکندگی طولی به متغیرهای هیدرولیکی جریان و هندسه رودخانه، این ضریب بسیار حساس و متغیربوده و با کوچکترین تغییر در شرایط هیدرولیکی و هندسه رودخانه ها تغییر می کند. محققین زیادی در طی سال-های متوالی روابط تجربی متعددی را به منظور برآورد ضریب پراکندگی طولی ارائه دادند که هیچ کدام از اینروابط از دقت قابل قبولی برخوردار نبوده و اگر برای یک رودخانه مشخص به کار گرفته شوند نتایج متفاوتیحاصل خواهد شد. لذا با توجه به مشکل بودن برآورد ضریب پراکندگی طولی، عمده ترین هدف این تحقیق، تعییناهمیت ضریب پراکندگی طولی در زمان ها و مکان های مختلف رودخانه می باشد. در این پژوهش رویکردی جدیدارائه شده است که با استفاده از آن میتوان حساسیت مدل به مقدار ضریب پراکندگی طولی را در بازه هایمختلف زمانی و مکانی بررسی کرد. جهت صحت سنجی مدل ارائه شده، دو مثال فرضی طراحی شده است و مدلارائه شده برای این دو مثال فرضی بکار گرفته می شود. نتایج این تحقیق نشان میدهد که ضریب پراکندگیطولی تنها در برخی بازههای زمانی و مکانی اهمیت داشته و لزومی به محاسبه ی آن در تمام طول رودخانه نمی-باشد لذا در چنین مواقعی با توجه به اینکه خطای ناشی از عدم محاسبه دقیق ضریب پراکندگی طولی در برآوردتوزیع غلظت آلاینده ناچیز بوده و تخمین این ضریب با خطای بالا اثر چندانی ندارد، بنابراین میتوان روابطتجربی ارائه شده توسط محققین مختلف را برای تخمین این ضریب به کار برد.