طراحی سناریوهای دینامیکی جهت مدیریت مصرف آب و توسعه پایدار کشاورزی در استان آذربایجان غربی

در سال های اخیر کاهش ۴۰ درصدی بارندگی ها، کاهش رواناب ها توام با بهره برداری ۱/۷ میلیارد مترمکعبی از منابع آب زیرزمینی ۱/۸۴ میلیارد مترمکعب موجود بحران آب را در استان آذربایجان غربی تشدید کرده است. اختصاص بیش از۹۲ درصد از کل آب مصرفی به بخش کشاورزی، غالب بودن کشت آبی و کار و معیشت بیش از ۵۰ درصد جمعیت استاندر این بخش، مدیریت پایدار آب را ازجمله مه مترین مسائل نموده است. لذا این پژوهش با طراحی سناریوهای جمعیتی،بارندگی، زراعی، توسعه سیستم های آبیاری و سناریوهای اجتماعی - فرهنگی (مشارکت و آموزش) در بخش کشاورزی ،سعی در بررسی مدیریت آب مصرفی دارد. این پژوهش با استفاده از رویکرد سیستمیک و بررسی سه زیرسیستم جمعیت ،منابع آب و کشاورزی، مدل دینامیکی را در محیطVENSIM توسعه داده و پس از آزمون مدل، سناریوهایی را طراحی کرده است. نتایج نشان می دهد، سرانه آب تجدیدپذیر در سناریوهای مختلف جمعیتی ps۱, ps۲, ps۳, ps۴ و بارندگی ۰۲% -%۲۰, normal,+، ۲۶ درصد در افق ۱۴۳۰ کاهش می یابد. سناریوی افزایش نرخ باروری ps۴ سبب شده، کلآب مصرفی ۲۷/۲۱ درصد افزایش یابد، حتی سناریوی کاهش باروری با شیب تند ps۳ سبب افزایش ۶/۸۳ درصدیکل آبهای مصرفی می شود. الگوی کشت کم مصرف آبی بهترین الگوی کشت تحقیق است و با حذف محصولات استراتژیک و پرمصرف ، آب مصرفی را ۴۰/۶۵ درصد در افق ۱۴۳۰ کاهش می دهد. همچنین به کارگیری ری همه سناریوها (الگوی کشت کممصرف آبی، توسعه سیستم های آبیاری، فعالیت های مشارکتی و برنامه های آموزشی)، نسبت به وضعیت بدون اعمال آنها، سبب کاهش ۲۹/۲۰ درصدی کل مصارف آب در افق ۱۴۳۰ می شود.