بررسی اثر روش ها و سطوح مختلف آب آبیاری بر برخی خصوصیات رویشی و عملکرد گل زعفران (Crocus.sativus L.)

به منظور بررسی اثر روش ها و سطوح مختلف آب آبیاری بر برخی خصوصیات رویشی و زایشی زعفران، این پژوهش به صورت آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی (ایستگاه تحقیقات گناباد) در سال های زراعی ۱۳۹۹-۱۳۹۷ انجام شد. در این تحقیق تیمار روش آبیاری (شامل روش های کرتی، قطره ای (نوار تیپ) و بارانی (پی فلکس) در کرت اصلی و سطوح مختلف آب آبیاری (شامل تامین ۱۰۰، ۷۵ و ۵۰ درصد نیاز آبی) در کرت فرعی قرار داشتند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که در هر دو سال آزمایش، تغییر روش آبیاری از کرتی به قطره ای (نوار تیپ) و بارانی (پی فلکس) سبب افزایش خصوصیات مورد بررسی گردید. کاهش مقدار آب آبیاری از ۱۰۰ به ۵۰ درصد تامین نیاز آبی نیز سبب کاهش خصوصیات برگی و عملکرد کلاله شد، ولی بهره وری مصرف آب آبیاری افزایش یافت. بر این اساس کاهش تامین نیاز آبی زعفران از ۱۰۰ به ۵۰ درصد در سال اول و دوم به ترتیب موجب ۳۳ و ۳۰ درصد کاهش در عملکرد کلاله، ۳۲ و ۳۷ درصد افزایش در بهره وری مصرف آب شد. بررسی جدول اثرات متقابل نشان داد در سال اول آزمایش کاهش مقدار آبیاری از ۱۰۰ به ۵۰ درصد باعث کاهش بیشتری در مجموع طول برگ در متر مربع تحت آبیاری قطره ای (نوار تیپ) نسبت به دو روش دیگر آبیاری شد (۸۲ درصد در روش قطره ای (نوار تیپ) در مقابل ۷۹ درصد در روش بارانی (پی فلکس) و ۶۹ درصد در روش کرتی). بر این اساس هرچند با افزایش سن مزرعه، اثر مثبت و مزیت نسبی سیستم های آبیاری نوین در حال کاهش بوده ولی چنین به نظر می رسد که می توان با کاربرد آبیاری بارانی (پی فلکس) در ۱۰۰ درصد نیاز آبی به عملکرد مطلوب در منطقه رسید.