بررسی سبک شناسانه ژانر منشآت در دوره گذار (قاجاری)
محل انتشار: فصلنامه جستارهای نوین ادبی، دوره: 56، شماره: 4
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 41
فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLSS-56-4_004
تاریخ نمایه سازی: 9 اردیبهشت 1403
چکیده مقاله:
دوره موسوم به قاجار در تاریخ ادبی ایران یک دوره گذار است که در خلال حدود یک صد و پنجاه سال، تمام جنبه های فکری، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، عقیدتی و ادبی ایرانیان از وضعیت موسوم به سنتی به وضعیت موسوم به متجدد تغییر کرد. در این میان، نثر فارسی نیز بعد از یک دوره تصنع و تکلف با ورود به دوره گذار تحولات سبکی عمده ای را از سر گذراند. منشآت، ژانری است که در کنار برخی دیگر از ژانرها نقش حلقه واسط بین سنت منشآت نویسی گذشته و سنت نامه نگاری مدرن را بازی می کند. حرکت بر خط تحولی این ژانر، در حد خودش، مسیر تحول نثر فارسی را از فضاهای سنتی به فضاهای جدید به تصویر می کشد. مساله اصلی مقاله، حرکت بر مسیر همین خط است. ما در بازه زمانی موردنظر بر اساس معیارهای تنوع زمانی، ژانری و میزان تاثیرگذاری نمونه هایی از منشآت و نامه ها را انتخاب کردیم و با بررسی تک تک آن ها در سه سطح زبانی، ادبی و انگاره ای سعی کردیم مسیر تحول نثر فارسی را در خط ژانری منشآت ترسیم کنیم. نتایج نشان می دهد حرکت از عربی گرایی به فارسی گرایی، از جملات طولانی مرکب به جملات کوتاه ساده، غیبت تدریجی آرایه های بدیعی از متن و حرکت از سازه فکری «شاه –خدا» به «شاه – انسان» در ژانر منشآت صورت گرفته است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
سید مهدی زرقانی
استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
ثریا مومنی
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
