زمیولوژی بدرفتاری های آکادمیک؛ نقد جرم شناختی ناموازنه ی روابط دانشگاهی قدرت

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 22

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CLR-12-45_001

تاریخ نمایه سازی: 5 اردیبهشت 1403

چکیده مقاله:

غلبه مناسبات قدرت بر محیط های آکادمیک، از جمله انحراف ها از مسیر شایسته اندیشه و موجب تخدیش جایگاه اندیشه-ورزان و کژتابی معرفتی دستاوردهای علمی ایشان است. قدرت بدون دانش اعمال نمی­گردد و نادر است که قدرت منشا دانش نباشد. عموم علوم بر اساس پیش فرض و تاسیس روابط دانش و قدرت، نضج­ یافته و هم افزا هستند. سنجش گفتمان ها در ارتباط قدرت با دانش، پرده از یک جلوه ویژه در کژتابی روابط قدرت و دانش برمی افکند، که همانا قدرت-طلبی معدودی از دانشگاهیان در برخی مراکز آموزشی و پژوهشی جهان است. یک نمود کم شمار اما پرخطر از ساحت گسترده قدرت طلبی، بدرفتاری­های آکادمیک قلدرگونه است که در قالب بزه یقه­سفیدی جرم­-تخلف­انگاری­نشده، موجب ناموازنگی روابط کنشگران قدرت در محیط­های دانشی می گردد؛ نوعی رفتار هدفمند، پیچیده و عمدتا پنهان در برخی محیط­های آکادمیک است که با هدف تهدید، مطیع­ساختن یا طرد نرم قربانی ارتکاب می­یابد.    جستار حاضر، با هدف شناخت جلوه ها و عوامل قانونی-ساختاری پدیده «قلدری آکادمیک» از منظر زمیولوژیک-جرم­شناختی این فرضیه را پی می­جوید که عدم اصلاح و تصویب لایحه «سلامت روان»، عدم تدوین «لایحه طراحی مشاغل» (به ویژه در بخش اعضای هیات علمی)، عدم اصلاح قوانین و مقررات انتظامی و ارتقاء اعضای هیات علمی موسسات آموزشی و پژوهشی وزارت عتف، تداوم ایرادها و خلاهای «دستورالعمل نحوه مقابله با ترک وظایف قانونی مدیران و کارمندان و پیشگیری از آن» و سستی در اجرای آن، و ضعف سیاستگذاری حقوقی شایسته در پیشگیری از تخلفات آکادمیک و واکنش به آنها، فاصله چشمگیر تا حاکمیت «دولت حقوقی» و «به زمامداری دانش» از جمله نارسایی های سیاست جنایی ایران در پاسداشت سلامت روابط آکادمیک است. رشد فزاینده این چالش، موجب فربهی جریان شبه علم و تقویت شبهه برساخت بودن و واقعی نبودن بخشی چشمگیری از دانش خلق شده به ادعای برخی نهادهای علمی است.

نویسندگان

مهدی خاقانی اصفهانی

استادیار حقوق جزا و جرم شناسی پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی (سمت)، تهران، ایران