بازخوانی ادله ی مجازات زنای محصن و محصنه با نابالغ (نقد ماده ۲۲۸ ق.م.ا. ۱۳۹۲)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 89

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JJFIGHL-53-1_012

تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1402

چکیده مقاله:

گذشته از ماده ۲۲۵ قانون مجازات اسلامی که مجازات رجم در زنا توسط زانی محصن با زن بالغه و نیز زانیه محصنه با مرد بالغ را پذیرفته است، در ماده ۲۲۸، در فرضی که طرف مقابل زنا، نابالغ باشد زانیه را مستحق فقط صد ضربه «شلاق» می داند ولی حکم عکس آن، یعنی مجازات زانی محصن در زنا با دختربچه غیر بالغه را به سکوت گذاشته و گذشته است. منابع فقهی حاکی از این است که فقهای امامیه در این موضوع، فتوای واحدی ندارند؛ به طوری که مشهور فقها محصن و محصنه را مستحق صد ضربه شلاق می­دانند؛ برخی نیز در هر دو فرض، به ثبوت رجم حکم کرده اند؛ و قول سوم قائل به تفصیل شده و «مرد» زانی محصن را مستحق «رجم»، و «زن» زانیه محصنه را مستحق صد ضربه «شلاق» می­داند. نوشتار حاضر - با روش توصیفی تحلیلی - به بازخوانی ادله این حکم و نقد و بررسی روایات وارده­ پرداخته و ضمن تقویت مبانی دیدگاه غیر مشهور  آن را ارجح تلقی کرده است. یافته اصلی تحقیق حاکی از این است که ادله­ی استنادی نظیر عموم روایت ابوبصیر، اصل برائت از رجم و وجود شبهه، از صلاحیت کافی برای نفی مجازات رجم از مرد زانی محصن برخوردار نبوده و مرد زانی محصن در فرض زنا با دختربچه محکوم به رجم خواهد بود؛ برخلاف زانیه محصنه در فرض زنا با پسربچه، که فقط به صد ضربه شلاق محکوم می­شود. ضمنا با هدف رفع ابهام و اجمال از ماده فوق­الذکر، پیشنهاد شده است قانون­گذار با افزودن تبصره­ای به ماده ۲۲۸، به مجازات «رجم» برای زانی محصن در زنا با غیر بالغه تصریح نماید.

نویسندگان

ملیحه نوربخش

دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه سمنان

حمید مسجد سرائی

دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه سمنان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • . ابن­بابویه (شیخ صدوق)، محمد بن علی بن حسین (۱۴۱۵ ...
  • . (۱۳۸۶ ش). علل الشرائع، جلد دوم، نجف اشرف، مکتبه ...
  • . (۱۴۰۴ ق). من لایحضره الفقیه، جلد چهارم، چاپ دوم، ...
  • . اردبیلی(مقدس)، احمد بن محمد (۱۴۱۶ ق). مجمع الفائده و ...
  • . جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (۱۴۱۰ ق). ...
  • . (۱۴۱۹ ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام، جلد ...
  • . حجتی، سیدمهدی،؛ باری، مجتبی (۱۳۸۴ ش). قانون مجازات اسلامی ...
  • . حر عاملی، محمد بن حسن (؟). تفصیل وسائل الشیعه ...
  • . حسینی، سید محمدرضا (۱۳۸۲ ش). قانون مجازات اسلامی در ...
  • . حلبی (ابن زهره)، حمزه بن علی بن زهره (۱۴۱۷ ...
  • . حلبی، ابوالصلاح (۱۴۰۳ ق)، الکافی فی الفقه، اصفهان، مکتبه ...
  • . حلی(ابن ادریس)، محمد بن منصور (۱۴۱۱ ق). السرائر الحاوی ...
  • . حلی(ابن فهد)، احمد بن محمد بن فهد (۱۴۱۳ ق). ...
  • . حلی(محقق)، جعفر بن حسن (۱۴۱۵ ق). شرائع الاسلام فی ...
  • . (۱۴۱۰ ق). المختصر النافع فی فقه الامامیه، چاپ سوم، ...
  • . حلی(علامه)، حسن بن یوسف (۱۴۱۰ ق). ارشاد الاذهان الی ...
  • . (۱۳۶۸ ش). تبصره المتعلمین فی احکام الدین، چاپ اول، ...
  • . (۱۴۲۲ ق)، تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه، ج۵، ...
  • . (۱۴۱۹ ق). قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، ...
  • . (۱۴۱۹ ق). مختلف الشیعه، جلد نهم، چاپ اول، قم، ...
  • . حلی، یحیی بن سعید (۱۴۰۵ ق). الجامع للشرائع، قم، ...
  • . حمیری قمی، عبدالله بن جعفر (۱۴۱۳ ق). قرب الاسناد، ...
  • . خوانساری، سید احمد (۱۴۰۵ ق). جامع المدارک فی شرح ...
  • . خمینی(امام)، سید روح الله (؟). تحریر الوسیله، جلد دوم، ...
  • . خوئی، سید ابوالقاسم (؟). مبانی تکمله المنهاج، نجف اشرف، ...
  • . روحانی، سید محمد صادق (۱۴۱۴ ق). فقه الصادق، جلد ...
  • . زراعت، عباس (۱۳۹۴ ش). شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی ...
  • . شاه ملک پور، حسن (۱۳۹۶ ش). فقه جزایی استدلالی ...
  • . شکری، رضا (۱۳۹۵ش). قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی ...
  • . طباطبائی(صاحب ریاض)، سید علی (۱۴۲۲ ق). ریاض المسائل فی ...
  • . طوسی(شیخ الطائفه)، محمد بن حسن (؟)، النهایه فی مجرد ...
  • . (۱۳۶۵ ش). تهذیب الاحکام، جلد دهم، چاپ چهارم، تهران، ...
  • . عکبری بغدادی(شیخ مفید)، محمد بن محمد بن نعمان (۱۴۱۰ ...
  • . فاضل هندی، محمد بن حسن (۱۴۲۴ ق). کشف اللثام ...
  • . فتحی، حجت­الله (۱۳۹۴ ش). شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی ...
  • . کلینی(شیخ)، محمد بن یعقوب (۱۳۶۷ ش). الکافی، جلد هفتم، ...
  • . موسوی گلپایگانی، سید محمدرضا (۱۴۱۲ ق). الدر المنضود فی ...
  • . محمودی، عباسعلی (۱۳۶۸ ش). پژوهشی حقوقی، فقهی و اجتماعی ...
  • . مزیدی شرف آبادی، علی (۱۳۹۳ ش). تحلیل فقهی حقوقی ...
  • . مطهری، احمد (۱۳۶۴ ش). مستند تحریر الوسیله، ترجمه هاشم ...
  • . مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۱۸ ق). انوار الفقاهه، جلد اول، ...
  • . منتظری نجف آبادی، حسینعلی (؟). کتاب الحدود فی مباحث ...
  • . موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم (۱۳۸۵ ش). فقه الحدود و ...
  • . نجفی(صاحب جواهر)، محمدحسن (۱۳۶۳ ش). جواهر الکلام فی شرح ...
  • . نوری، میرزا حسن (۱۴۰۸ ق). مستدرک الوسائل و مستنبط ...
  • نمایش کامل مراجع