مذهب و نوسازی در ایران: مطالعه موردی مواضع امام خمینی (س)

نویسنده در این مقاله از یک سو ضمن بررسی دیدگاههای مختلف درباره «نوسازی» و از سوی دیگر ضمن گونه شناسی نگرشهای مختلف به مذهب تشیع در ایران معتقد است که نمی توان به طور مطلق از همگونی یا ناهمگونی مذهب و نوسازی سخن گفت؛ بلکه باید به بررسی این موضوع پرداخت که کدام دیدگاه مذهبی با کدام تعریف از نوسازی همگونی بیشتر و یا کمتری دارد. به این منظور در این پژوهش به عنوان یک مورد مطالعاتی خاص به بررسی میزان همگونیها و ناهمگونیهای دیدگاه امام خمینی(س) به مذهب شیعه نسبت به نظریات نوسازی پرداخته شده است. فرضیه این پژوهش این است که نگرش فقهی و اصولی امام خمینی(س) به مذهب شیعه، همگونی و قرابتهای زیادی با نظریات جدید در حوزه نوسازی دارد. نویسنده به منظور اثبات این فرضیه به بررسی مواضع نظری و عملی امام خمینی(س) در دو مقطع قبل و بعد از انقلاب اسلامی پرداخته و مواضع ایشان را در مواجهه با برنامه مدرنیزاسیون پهلوی دوم و همچنین برنامه مدرنیزاسیون بعد از انقلاب مورد بررسی قرار داده است.