قاعده سازی دیوان عالی کشور از توصیف خیارات قراردادی و احراز شرط عدم تصرفات ناقله (نقد رای وحدت رویه شماره ۸۱۰ مورخ ۳/۴/۱۴۰۰)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 369

فایل این مقاله در 36 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPLR-11-42_002

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402

چکیده مقاله:

مواد ۴۵۴ و ۴۵۵ قانون مدنی از جهت مصادیق خیارات منشا «حق فسخ»، مصادیق «شرط ضمنی عدم تصرفات ناقله مشتری» و معنای واژه «باطل»، مبهم است، اما رای وحدت رویه شماره ۸۱۰ مورخ ۱۴۰۰/۴/۳، هیئت عمومی دیوان عالی کشور نیز مبهم و خارج از چارچوب دعاوی است. دادگاهی خیار تخلف از پرداخت قسط ثمن و شرط تحویل مبیع هنگام فسخ را منع ضمنی تصرفات ناقله مشتری توصیف کرده، حکم بر بطلان تصرفات و خلع ید داده است، اما در دعاوی مشابه، دادگاهی دیگر، از شروط همان عقد، چنین مفهومی را توصیف ننموده، با تفسیر متفاوت قانون، علیه فاسخ حکم داده است. دیوان، بر اراده متعاقدین در جعل خیار تخلف از ایفای قسط ثمن و شرط استرداد مبیع تاکید کرده، بدون تعیین وضعیت حقوقی تصرفات ناقله، با اظهارنظر درباره امری ضمنی، معتقد است حق تقدم مالک، موجب بی اثر شدن شرط و زوال حق فاسخ نسبت به استرداد عین نیست. درحالی که پیرو نظر اکثر فقهای متاخر و معاصر، مستنبط از مواد ۴۵۴ و ۴۵۵ قانون مدنی، وضعیت تصرفات ناقله مشتری در خیارات قراردادی عدم نفوذ مراعی است. بدین سان، چون امر ضمنی استرداد مبیع و خواسته خلع ید، بر خواسته بطلان تصرفات ناقله مبتنی بوده، رای دیوان منطقا مفید بطلان است.

نویسندگان

محمدعلی حسینی

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شیراز، ایران

علی رضائی

هیات علمی حقوق خصوصی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

سیروس حیدری

هیات علمی حقوق خصوصی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

حجت مبین

هیات علمی حقوق خصوصی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقاخانی، ابوالفضل، «مفهوم و قلمرو تلف حکمی موضوع عقد با ...
  • الشریف، محمدمهدی و جعفری خسروآبادی، نصرالله، «تصرفات من علیه الخیار ...
  • انصاری، باقر، «ابهام حقوقی و تاثیر آن بر تصمیم گیری ...
  • امامی، سید حسن، حقوق مدنی، جلد اول، چاپ بیست ویکم، ...
  • بیگدلی، سعید و حسینی الموسوی، سید مجتبی، تفسیر اصولی قانون ...
  • پورطهماسبی، محمد و محسنی، حسن، «اصل تسلط طرفین دعوا بر ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، اندیشه و ارتقاء، چاپ اول، (تهران: کتابخانه ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، حقوق مدنی، رهن و صلح، چاپ اول، ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، دانشنامه حقوقی، جلد پنجم، چاپ اول، (تهران: ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، صد مقاله در روش تحقیق، چاپ اول، ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، فرهنگ عناصرشناسی، چاپ اول، (تهران: کتابخانه گنج ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، فلسفه عمومی حقوق بر پایه اصالت عمل؛ ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مجموعه محشی، قانون مدنی، چاپ اول، (تهران: ...
  • حیاتی، علی عباس، «مفهوم اصل حقوقی و مقایسه آن با ...
  • شمس، عبدالله، ابراهیم تقی زاده و کامران میرحاجی، «طرح امور ...
  • شمس، عبدالله، «سبب، امور موضوعی و توصیف آن ها در ...
  • شهیدی، مهدی، «فروش مال غیرمنقول بدون تنظیم سند رسمی»، کانون، ...
  • صفایی، سیدحسین و جواهرکلام، محمدهادی، حقوق مدنی پیشرفته، تضمین های ...
  • غمامی، مجید و اشراقی آرانی، مجتبی، «تفکیک امر حکمی از ...
  • قاسم زاده، مرتضی، ره پیک، حسین و کیایی، عبدالله، تفسیر ...
  • کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، چاپ پنجم، ...
  • کاتوزیان، ناصر، اعتبار امر قضاوت شده در دعوای مدنی، چاپ ...
  • کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، جلد پنجم، چاپ سوم، (تهران: ...
  • کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، چاپ سوم، (تهران: ...
  • کریمی، عباس و شعبانی کندسری، هادی «تلاشی برای ساماندهی نظریه ...
  • کریمی، عباس و شعبانی کندسری، هادی، «وضعیت حقوقی مراعی به ...
  • محقق داماد، سید مصطفی، «تحلیل ماده ۴۵۴ قانون مدنی»، مجله ...
  • محقق داماد، سید مصطفی، نظریه عمومی شروط و التزامات در ...
  • نهرینی، فریدون، ماهیت و آثار فسخ قرارداد در حقوق ایران، ...
  • هرمزی، خیرالله و تکاپو، سید فریدالدین، «لوازم عقلی دعوا»، فصلنامه ...
  • هرمزی، خیرالله، «توجیه آرای مدنی و ضمانت اجرای عدم رعایت ...
  • هرمزی، خیرالله، «توصیف قانونی واقعیات و اهمیت آن در دادرسی»، ...
  • نمایش کامل مراجع