واگرایی مواد (۵۶۸) و (۵۶۹) قانون مجازات اسلامی در راستای تعیین دیه شکستگی با تاکید بر نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 287

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CLR-11-41_006

تاریخ نمایه سازی: 9 مهر 1402

چکیده مقاله:

مقنن در ماده (۵۶۸) و بند (الف) ماده (۵۶۹) قانون مجازات اسلامی در مقام بیان میزان دیه شکستگی برآمده است. اختصاص دو ماده مختلف به این امر موجب ایجاد تلقی تفاوت موضوعی این دو مقرره شده است. این نگره، با توجه به تصریح مقنن به اختصاص حکم ماده (۵۶۸) به «شکستگی عضو» و معطوف ساختن حکم ماده (۵۶۹) به «شکستگی استخوان عضو» تقویت می­شود. تعدد یا یگانگی موضوع این دو مقرره در کنار خلاءها و چالش­هایی که پیش­روی آنها است، واکاوی بنایی و مبنایی آنها را ضرورت می­بخشد. چنین ضرورتی با مراجعه به نظریات متعارض ادراه حقوقی قوه قضائیه در این خصوص و نیز وجود اشکال اساسی در مبانی شرعی و فقهی این دو ماده بیشتر احساس می­شود. نگارنده با درک این مهم، با روشی توصیفی - تحلیلی، ضمن تقویت واگرایی مواد فوق­الذکر، حذف ماده (۵۶۸) را به جهت حشویت یا عدم وجاهت شرعی پیشنهاد می­کند. همچنین در این نوشتار ثابت شده است که بند (الف) ماده (۵۶۹) نیازمند اصلاح بنیادین است و به شکل فعلی علاوه بر ابتلای به خلاء، فاقد پشتوانه استوار شرعی است؛ لذا در این نوشتار، سه پیشنهاد مختلف برای اصلاح ماده اخیر ارائه شده است.

نویسندگان

محمد جعفر صادق پور

استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه شهرکرد و پژوهشگر مرکز مطالعات فقهی پزشکی قانونی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • بای، حسینعلی، (۱۳۹۴)، «تاملی در قاعده دیه شکستگی استخوان ها»، ...
  • زراعت، عباس، (۱۳۹۵)، شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی مبحث دیات، ...
  • صادق پور، محمدجعفر، (۱۴۰۱)، «قاعده دیه شکستگی: بازتاب فاصله ای ...
  • مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، (۱۳۸۹)، فرهنگ نامه اصول فقه، ...
  • نظریه شماره ۱۲۸۹/۹۲/۷ مورخ ۱/۷/۹۲ ...
  • نظریه شماره ۱۹۰/۹۳/۷ مورخ ۶/۲/۹۳ ...
  • ب) عربیتبریزی، جواد بن علی، (۱۴۲۸)، تنقیح مبانی الاحکام - ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد، (۱۴۱۰)، الصحاح - تاج اللغه و ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن، (۱۴۰۹)، وسائل الشیعه، جلد۲۹، چاپ ...
  • حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، (۱۴۱۰)، ارشاد الاذهان الی ...
  • حلی، یحیی بن سعید، (۱۴۰۵)، الجامع للشرائع، قم، موسسه سید ...
  • خویی، سید ابو القاسم موسوی، (۱۴۲۲)، مبانی تکمله المنهاج، جلد۴۲، ...
  • سبزواری، سید عبد الاعلی، (۱۴۱۳)، مهذب الاحکام، جلد۲۹، چاپ چهارم، ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی عاملی، (۱۴۱۳)، مسالک الافهام ...
  • صاحب بن عباد، اسماعیل، (۱۴۱۴)، المحیط فی اللغه، جلد ۲، ...
  • صدوق، محمد بن علی بن بابویه، (۱۴۱۳)، من لا یحضره ...
  • طریحی، فخر الدین، (۱۴۱۶)، مجمع البحرین، جلد ۶، چاپ سوم، ...
  • طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن، (۱۴۰۰)، النهایه فی مجرد ...
  • طوسی، ابو جعفر محمد بن حسن، (۱۴۰۷)، تهذیب الاحکام، جلد۱۰، ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، (۱۴۰۷)، الکافی (ط - الاسلامیه)، جلد ...
  • محقق حلی، جعفر بن حسن، (۱۴۰۸)، شرائع الاسلام فی مسائل ...
  • مفید، محمد بن محمد بن نعمان، (۱۴۱۳)، المقنعه، چاپ اول، ...
  • موسوی خمینی، سید روح الله، (بی تا)، تحریر الوسیله، جلد۲، ...
  • نجفی، محمد حسن، (۱۴۰۴)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ...
  • نمایش کامل مراجع