واکاوی نظریه حکومتی بودن تعیین اصناف دیه نفس با رویکردی انتقادی به ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 129

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CLR-8-31_005

تاریخ نمایه سازی: 9 مهر 1402

چکیده مقاله:

مناصب معصومین(علیهم السلام( را می توان به سه منصب ابلاغ احکام الهی، قضاوت و ولایت تقسیم کرد. توجه به شان معصوم در صدور یک روایت کمک زیادی به فهم درست آن می کند؛ چه آنکه روایاتی که به اعتبار ابلاغ حکم الهی از معصوم صادر شده غیرقابل تغییر است؛ حال آنکه روایات صادره به اعتبار شان قضایی یا ولایی معصوم، تحول پذیرند. سوال مهم در اینجا آن است که آیا روایات ناظر به اصناف شش گانه دیه به اعتبار منصب ابلاغ حکم الهی معصومین است و در نتیجه، در عصر حاضر جانی نسبت به پرداخت هریک از آن اصناف مخیر است یا اینکه اساسا تعیین نوع و میزان دیه امری حکومتی است و حاکم اسلامی با لحاظ مقتضیات جامعه می تواند حکم به پرداخت صنف خاصی از این اصناف نماید؟ این مقاله به روش توصیفی تحلیلی، ماهیت حکم به اصناف شش گانه دیه و مقادیر آن را حکومتی دانسته است؛ لذا جانی برای پرداخت دیه صرفا باید از میان اصناف و مقادیر تعیین شده توسط حاکم، اقدام به پرداخت دیه نماید. بر همین مبنا، حکم ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ به جهت واگذاری کلی و مبهم تعیین نوع دیه به مقررات شرعی، قابل نقد دانسته شده و جایگزینی ماده ۱-۴۲۱ لایحه مجازات اسلامی پیشنهاد شده است.

نویسندگان

دانیال مبهوت

دانش آموخته کارشناسی ارشد

مصطفی مسعودیان

استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • پژوهشکده شورای نگهبان. (۱۳۹۷). مبانی نظرات شورای نگهبان در خصوص ...
  • پژوهشکده شورای نگهبان. (۱۳۹۵). قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در ...
  • پژوهشکده شورای نگهبان، مشروح مذاکرات شورای نگهبان در خصوص قانون ...
  • سروش محلاتی، محمد. (۱۳۹۶). «حکم دیه؛ شرعی یا سلطانی» (گزارشی ...
  • شفیعی سروستانی، ابراهیم؛ رحمان ستایش، محمدکاظم؛ قیاسی، جلال الدین. (۱۳۷۶). ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین. (۱۳۴۱). بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، چاپ اول، ...
  • موسسه آموزشی و پژوهشی قضا. (۱۳۹۰). ره توشه قضایی: استفتائات ...
  • هاشمی شاهرودی، سیدمحمود. (۱۳۷۸). بایسته های فقه جزا، تهران، نشر ...
  • قرآن کریم.. ...
  • ابن ابی جمهور احسایی، محمد بن علی. (۱۴۰۵). عوالی اللئالی ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۱۴). لسان العرب، ج۱۱، چاپ ...
  • اردبیلی، احمد بن محمد. (۱۴۰۳). مجمع الفائده و البرهان فی ...
  • جبعی العاملی، زین الدین(شهیدثانی). (۱۳۷۶). الروضه البهیه فی شرح اللمعه ...
  • جبعی العاملی، زین الدین(شهیدثانی). (۱۴۱۹). مسالک الافهام الی تنقیح شرایع ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن. (۱۴۰۹). وسائل الشیعه، ج۲۹، چاپ ...
  • حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی (علامه حلی). (۱۴۱۴). ...
  • طوسی، محمدبن حسن. (۱۳۸۷). المبسوط فی فقه الامامیه، ج۷، چاپ ...
  • عاملی، محمد بن مکی(شهید اول). (بی تا). القواعد و الفوائد، ...
  • عاملی، سیدمحمدجواد. (بی تا). مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، ...
  • فیض، محمد محسن ابن شاه مرتضی. (بی تا). مفاتیح الشرائع، ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق. (۱۴۰۷). الکافی، ج۵، چاپ ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی. (۱۴۰۳). بحار الانوار، ج۲، چاپ دوم، ...
  • ...............................................(۱۳۶۳). مرآه العقول فی شرح اخبار الرسول، ج۲۴، تهران، دارالکتب ...
  • ...............................................(۱۴۰۷). ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخبار، ج۱۶، قم، مکتبه ...
  • موسوی خمینی، سید روح الله. (۱۴۱۴). بدائع الدرر فی قاعده ...
  • ............................................(۱۳۹۰). تحریرالوسیله، ج۲، چاپ دوم، نجف اشرف، مطبعه الآداب.. ...
  • موسوی خویی، سیدابوالقاسم. (۱۴۲۲). مبانی تکمله المنهاج، ج۴۲، چاپ اول، ...
  • نجفی، محمدحسن. (۱۴۰۴). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، چاپ ...
  • نمایش کامل مراجع