ارزیابی شدت فرسایش بادی با استفاده از مدل IRIFR.E.A (مطالعه موردی زواره، اردستان)

فرسایش بادی یکی از پدیدههایی است که باعث تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه خشک شده است . اندازهگیری شدت فرسایش بادی در مناطق خشک و نیمه خشک به منظور تعیین راهکارهای صحیح و مناسب برای کنترل و یا کاهش اثرات آن، از موارد ضروری جهت حفاظت خاک در این مناطق به شمار می آید. تاکنون روشهای متنوع و زیادی جهت برآورد میزان فرسایش بادی در سراسر دنیا توسط کارشناسان مختلف ارائه شده است . به دلیل منطبق نبودن مدلهای ارائه شده توسط کارشناسان سایر کشورها با شرایط اقلیمی ایران، در سال ۱۳۷۵ مدل تجربی IRIFR.E.A تدوین و ارائه گردید. در مطالعه حاضر، فرسایش بادی در منطقه زواره شهرستان اردستان به روش IRIFR.E.A بررسی شده است . بررسی و تهیه نقشه شدت فرسایش بادی توسط مدل اریفر از جمله اهداف اصلی این تحقیق است . در این پژوهش نقشه واحدهای کاری تهیه ، سپس عوامل ۹ گانه موثر درفرسایش بادی بر پایه مدل تجربی اریفر در واحدهای کاری بررسی شد. این محدوده در قالب ۲ ناحیه جدا از هم مورد مطالعه قرار گرفت . منطقه شماره ۱ تحت عنوان شمال غرب زواره و دارای مساحتی معادل ۷۵/۴۶۶۲ هکتار است و منطقه شماره ۲ تحت عنوان شمال شرق مهاباد، دارای مساحتی بالغ بر ۸۰/۳۳۴۴ هکتار می باشد. عمده فعالیت فرسایش بادی در منطقه مورد مطالعه ، در محدوده تپه های ماسه ای منطقه ۱ (شمال غرب زواره)، واقع شده است . در این ناحیه میزان فرسایش بادی به میزان ۳۳۳۹ تن بر کیلومتر مربع در سال است . کم ترین میزان فرسایش ، در بخشی از منطقه ۲ (شمال شرق مهاباد) بود که به دلیل وجود پوشش گیاهی و شرایط مناسب خاک، میزان فرسایش بادی در این محدوده مطالعاتی ، کاهش یافته و ۴۳۰ تن بر کیلومتر مربع در سال برآورد شده است .