عدالت ترمیمی؛ اصول و روش ها

عدالت ترمیمی فرایندی است که در آن کلیه کسانی که در رابطه با جرم خاص سهمی دارند،گردهم می آیند تا به طور جمعی در رابطه با چگونگی برخورد با آثار و نتایج جرم و مشکلات ناشی از آن برای آینده تصمیم گرفته و راه حلی بیابند. بنابراین عدالت ترمیمی دعوتی است به مشارکتی کامل،اتفاق نظر و اجماع،این بدان معناست که بزهکاران،بزه دیدگان و جامعهء محلی در اجرای عدالت درگیر می شوند.به عبارت دیگر در اجرای عدالت ترمیمی تنها یک فرد یا نهاد به نام قاضی یا دستگاه عدالت کیفری،سلطهء منحصر به فرد ندارد. علاوه بر این،عدالت ترمیمی در جست وجوی آن است تا آنچه را که نقض شده است،بهبود بخشد.پرسش محوری،در هر فرایند عدالت ترمیمی این است که بزده دیده به چه چیز نیازمند است تا بهبود یابد،خود را بازیافته و احساس آرامش و امنیت مجدد کند.از دیدگاه عدالت ترمیمی این بزه دیده است که باید نقش از دست رفته خود را بازیابد.همچنین اصالت روابط میان فردی،جبران ضرر و زیان وارده ناشی از جرم،بازپذیری و بازتوانی بزهکار،بزه دیده و اجتماع و مشارکت از مهم ترین ارزش های حاکم بر عدالت ترمیمی است.به عبارت دیگرسه اصل اساسی عدالت ترمیمی عبارت است از: ۱-جرم قبل از هر چیز تعدی و تجاوز به روابط میان فردی است،نه صرفا اقدامی علیه دولت؛ ۲-همه آنانی که از جرم متاثر شده اند،دارای نقش ها،مسئولیت ها و نیازهایی برای مقابله و برخورد جمعی با آثار و نتایج جرم هستند؛ ۳-جبران ضرر و زیان،حل وفصل مشکلات ناشی از جرم و پیشگیری از زیان های بیشتر به منظور حصول سازش میان طرف های درگیر جرم مورد نظر است. به طور کلی،در این مقاله علاوه بر تعریف عدالت ترمیمی و ویژگی های آن،به ارزش حاکم بر عدالت ترمیمی و اصول و روش های اجرای آن نیز پرداخته خواهد شد.