مدل انتخاب روش عبور عابر پیاده از معابر شریانی شهری با رویکرد متغیر پنهان

امروزه ایمنی تردد عابران پیاده و نرخ بالای تصادفات وسایل نقلیه با عابران پیاده که در بیشتر موارد به فوت یا جراحات دائمی منجر می شود، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در ایران، از هر ۱۰۰۰۰۰ نفر جمعیت ۴۰ حدود نفر در حوادث ترافیکی از بین می روند. ۳۳% از حوادث ترافیکی در شهرها مربوط به عابرین پیاده می شود. بیشتر این حوادث هنگام عبور از عرض خیابان رخ می دهد. بررسی مولفه های رفتاری عابران پیاده به هنگام عبور از عرض خیابان، می تواند در شناسایی عوامل موثر در بروز این تصادفات موثر باشد. در این مقاله سعی شده است تا متغیرهای موثر بر رفتار عابر پیاده در انتخاب گزینه ی عبوری میان عبور مجاز و غیر مجاز از عرض معابر شریانی شهری و میزان تاثیر هر متغیر برای عبور از عرض میان دو گزینه عبوری شناسایی گردد. به منظور شناخت این متغیرها پرسشگری حضوری در دو محدوده ی مطالعه شهری قزوین انجام پذیرفت. به منظور شناسایی متغیرهای پنهان رفتاری از تحلیل عاملی اکتشافی به روش مولفه های اصلی و چرخش واریماکس استفاده شده است که این مرحله از پردازش با استفاده از نرم افزار spss انجام شده است. برای بررسی روابط این متغیر ها با یکدیگر و با متغیر وابسته (انتخاب گزینه عبور عابر از عرض خیابان شهری) از مدل معادلات ساختاری در نرم افزار Amos استفاده شد. با توجه به نتایج حاصله در مدل معادلات ساختاری متغیر های پنهان روان شناختی در دو گروه عادات مناسب و عادات نامناسب (حواس پرتی و بی توجهی عابر، عجول بودن عابر و داشتن روحیه تخلف آمیز) که هرکدام متغیرهای مشاهده شده مربوط به خود را دارند، جنسیت و برخی از متغیرهای گروه شغلی از جمله کارمند، خانه دار و بازنشسته در انتخاب شیوه عبور عابر از عرض معابر تاثیر داشتند. در مدل معادلات ساختاری مشخص شد، متغیرهای پنهان در توضیح رفتار عبوری عابر پیاده نقش پررنگ تری دارند.