بررسی عوامل بوم شناختی موثر بر پراکنش گونه دارویی قره قات (Vaccinium arctostaphyllus L.) در مراتع شهرستان نمین- اردبیل

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل بوم شناختی موثر بر پراکنش گونه نادر قره قات (Vaccinium arctostaphyllus L.) در مراتع اکوتون شهرستان نمین انجام شد. برای این منظور، با توجه به توپوگرافی متنوع منطقه و هدف پژوهش، نمونه برداری از مناطق حضورگونه قره قات در هشت رویشگاه در فصل رویش انجام شد. همچنین، اطلاعات طول و عرض جغرافیایی و عوامل فیزیوگرافی گونه مورد نظر در هر رویشگاه با استفاده از دستگاه GPS ثبت شد و نمونه های خاک از عمق ۰-۳۰ سانتیمتری (عمق فعال ریشه دوانی) جمع آوری شدند. سپس برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از قبیل pH، قابلیت هدایت الکتریکی، بافت خاک، آهک، پتاسیم محلول، منیزیم، سدیم محلول، ماده آلی ذره ای، فسفر قابل جذب، بیکربنات محلول و درصد رس، سیلت و شن در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. از نقشه های توپوگرافی، مدل رقومی ارتفاع تهیه شد و در گام بعد نقشه ارتفاع، شیب و جهت جغرافیایی تهیه و پس از استخراج نقشه گرایادن بارندگی و دما، نقشه این پارامترها هم تهیه و مقادیر این عوامل برای هر یک از مکانها مشخص شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t مستقل برای مقایسه مکانهای با حضور و عدم حضور گونه انجام شد. نتایج نشان داد که مهمترین عوامل محیطی موثر بر پراکنش رویشگاه قره قات، شاخص قدرت توان آبراهه در سطح ۵ درصد و متغیرهای pH، قابلیت هدایت الکتریکی، آهک، سدیم محلول، ماده آلی، بافت خاک و تراکم گونه در سطح ۱ درصد بودند و مکانهای حضور و عدم حضور گونه در هر رویشگاه، به دلیل نزدیک بودن موقعیت جغرافیایی آنها از لحاظ متغیرهای دیگر دارای تفاوت معنیداری نبودند.