تخمین تبخیر و تعرق از پروفیل خاک در حضور مالچ های چوبی، سنگی و تراشه های لاستیکی به روش سطح شار صفر
محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 37، شماره: 1
سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 248
فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JISE-37-1_011
تاریخ نمایه سازی: 8 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
یکی از روشهای تعیین تبخیر و تعرق روش سطح شار صفر است که بر اساس رطوبت و مکش موجود در خاک، تبخیر و تعرق را تخمین میزند. از این روش در اندازهگیری و تخمین مقدار تبخیر، تبخیر و تعرق و تغذیه آب زیرزمینی استفاده میشود. در این تحقیق که در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد، از انواع مالچهای چوبی، سنگی و تراشههای لاستیکی با ضخامتهای ۵/۲ و ۵ سانتیمتر در مقایسه با چمن و خاک بدون پوشش به منظور تاثیر در میزان تبخیر و تعرق از پروفیل خاک توسط مدل مزرعه ای سطح شار صفر، به صورت طرح فاکتوریل (۳۸) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی که فاکتور اول شامل انواع مالچ، چمن و تیمار بدون پوشش و فاکتور دوم عمق خاک بود استفاده شد. مدت انجام آزمایشهای مزرعهای ۴۴ روز بود و همچنین نتایج روش مذکور در مقایسه با مدلهای کامپیوتری Ref-ETو OPTIWAT مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد عمقی که سطح شار صفر در آن تشکیل میگردد در حضور مالچهای مختلف متفاوت است. بیشترین عمق سطح شار صفر در کرت بدون پوشش در ۳۸ سانتیمتری از سطح خاک و کمترین عمق در ۳۲ سانتیمتری از سطح خاک در کرتی تشکیل گردید که پوشش سنگی به ضخامت پنج سانتیمتر داشت. طبق معادلههای روش سطح شار صفر، در طول آزمایش، کرتی که بدون پوشش بود بیشترین میزان تبخیر و تعرق (۱۷۸ میلیمتر) را داشت و پس از آن به ترتیب چمن، مالچ چوبی به ضخامت ۵ سانتیمتر، مالچ لاستیکی به ضخامت ۵ سانتیمتر ، مالچ لاستیکی به ضخامت ۵/۲ سانتیمتر ، مالچ سنگی به ضخامت ۵/۲ سانتیمتر ، مالچ چوبی به ضخامت ۵/۲ سانتیمتر و مالچ سنگی به ضخامت ۵ سانتیمتر بیشترین میزان تبخیر و تعرق را داشتند. نتایج مقایسه روش سطح شار صفر با دو مدل Ref-ET و OPTIWAT نیز نشان داد که مقدار تبخیر و تعرق به دست آمده در کرت بدون پوشش توسط روش سطح شار صفر (۱۷۸ میلیمتر) که در آن از پارامترهای خاک استفاده شده، با نتایج مدلهای Ref-ET و OPTIWAT که از پارامترهای هواشناسی در آنها استفاده گردیده، تفاوت دارد. در مدل Ref-ET میزان تبخیر و تعرق به دست آمده توسط روش بلانی- کریدل اصلاح شده (۱۵۹میلیمتر) و در مدل OPTIWAT روش جنسن- هیز اصلاح شده (۴/۱۶۱ میلیمتر) نزدیکترین مقدار به تبخیر و تعرق محاسبه شده توسط روش سطح شار صفر را داشتند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
جهانگیر عابدی کوپایی
استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان،
سیدفرهاد موسوی
استاد دانشکده عمران، دانشگاه سمنان
مهسا رحمانی
دانش آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان