بررسی اصل تاخر حادث و آثار آن در حقوق موضوعه و مطالعات فقهی

تاریخ تحقق و حدوث یک حادث یعنی کائنی جدید که پس از نبودن و عدم، به وجود آمده و حادث شده است. در برخی موارد مشکوک است و تقدم یا تأخر آن نسبت به زمان یا حادث دیگر، با تردید رو به رو می شود. در این موارد ،اصل تأخر حادث به عنوان اصلی عقلایی و پرکاربرد در ابواب و مسائل مختلف و متعدد فقه وحقوق اسلامی، تأخِرِ حدوث را اثبات می کند. این اصل از نظر تحلیلی، نوعی استصحاب عدمی یا شبیه به اصل عدمی محسوب می شود؛ به این معنا که «عدم» شیء معین تا زمانی که مورد حکم قانونی قرار بگیرد، استصحاب می شود (امامی،1378) از دیگر سو، استصحابی موضوعی است.(جعفری لنگرودی؛ 1390) بررسی تاریخ فقه شیعه، نشان دهنده جریان اصل تأخر حادث و تأثیر فراوان اصل مذکور در ابواب و فروع متعدد فقهی، تا پیش از شیخ محمد حسن نجفی (مؤلف جواهرالکلام) است.