جمع آوری، شناسایی، ارزیابی مقدماتی و حفاظت بذور گیاهان دارویی به منظور تقویت بانک ژن (فاز دوم)- خراسان شمالی

شناسایی و حفاظت از ذخایر ارزشمند ژنی گیاهی موجود در عرصه های منابع طبیعی از اهداف بخش بانک ژن گیاهی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع می باشد. به همین منظور طرح تحقیقاتی ملی شناسایی، ارزیابی اولیه و حفاظت از بذور گیاهان دارویی تهیه و به مراکز تحقیقاتی استانی ابلاغ شد. در استان خراسان شمالی فاز دوم این طرح طی سالهای ‮‭1387‬ لغایت ‮‭1391‬ به اجرا در آمد. به منظور اجرای طرح ابتدا بر اساس بررسی و مطالعه منابع موجود و کارهای تحقیقاتی انجام شده، لیست گونه های دارویی مهم استان تهیه شد. در مرحله بعدی با توجه به تقسیمات جغرافیایی استان طی انجام ماموریت های صحرایی نمونه های بذر بر اساس دستورالعمل طرح جمع آوری شد و اطلاعات بذرها و محل جمع آوری آنها، در فرم های مربوطه ثبت گردید. طی دوره اجرای طرح تعداد ‮‭580‬ نمونه، از ‮‭44‬ خانواده گیاهی، ‮‭115‬ جنس و ‮‭139‬ گونه گیاهان دارویی جمع آوری شد. بیشترین تعداد جنس از خانواده های ‮‭15‬‭) Compositae ‬جنس)، ‮‭12‬‭) Umbelliferae ‬جنس) و ‭Cruciferae ‬و ‭Labiatae ( ‬هر کدام با ‮‭10‬ جنس ) جمع آوری شد. بیشترین تعداد نمونه مربوط به خانواده ‭Labiatae ‬به تعداد ‮‭93‬ نمونه بود. خانواده های ‭Umbelliferae ‬و ‭Compositae ‬و ‭Malvaceae ‬به ترتیب با ‮‭68‬ ، ‮‭61‬ و ‮‭37‬ نمونه در رده های بعدی قرار داشتند. از گونه های مهم جمع آوری شده متعلق به خانواده های فوق می توان مرزه، گلپر، باریجه، آنقوزه، مریم گلی، افسنطینف ختمی، اسطخودوس، بابونه و شیرین بیان را نام برد. بیشترین تعداد (‮‭512‬ نمونه) مربوط به گیاهان دارویی چند ساله بود. نمونه های گیاهان دارویی یک ساله و دوساله به ترتیب با ‮‭39‬ و ‮‭29‬ نمونه در رده دوم و سوم از لحاظ تعداد نمونه جمع آوری شده قرار داشتند. واژه های کلیدی: بذر گیاهان دارویی، بانک ژن گیاهی، جمع آوری، خراسان شمالی، شناسایی