نقد و بررسی دیدگاه ابوالحسن عامری پیرامون جبر و اختیار

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 129

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SCJA-22-4_004

تاریخ نمایه سازی: 30 اردیبهشت 1402

چکیده مقاله:

مسئله جبر و اختیار از مباحث دراز دامن و مهمی است که از دیرباز اذهان انسان ها را به خود معطوف کرده است و اندیشمندان در ادیان و مکاتب مختلف در برابر این مسئله حیاتی مواضعی اتخاذ کرده اند. مسئله اصلی این مقاله آن است که عامری پیرامون این مسئله چه دیدگاهی اتخاذ کرده است؟ فرضیه این مقاله آن است که عامری از نظریه جبر یا اختیار مطلق دفاع نمی کند، بلکه راه بینابین آن را برمی گزیند. اهم یافته های این مقاله عبارت اند از : او برای پاسخ به این مسئله پژوهشی ابتدا تحریر محل نزاع می کند و برای تحریر محل نزاع ابتدا میان دو حیثیت شیء به اعتبار ذاتش و به اعتبار غیراش تمایز قائل می شود و بیان اقسام افعال طبیعی، قهری، فکری و شوقی فرق می نهد و بر این باور است که دو قسم فعل طبیعی و قهری با جبر ارتباط دارند و افعال فکری و شوقی با اختیار مرتبط هستند و یادآور می شود که قوه فعاله قوه ای است که فعل از آن صادر می شود و قوه منفعله قوه ای است که فعل در آن تثبیت می شود به جبر و اختیار مربوط هستند و در بحث مواد ثلاث تنها واجب بالاضافه و امکان به بحث جبر و اختیار مرتبط هستند. او از نظریه خلق افعال دفاع می کند و دلایلی برای ابطال جبر و تفویض بیان می کند و پس از ابطال این دو نظریه یادآور می شود که نظریه ای که حد وسط میان این دو نظریه صواب است، او برای اثبات راه مسئله راه میانه از حکمت الهی بهره می گیرد. البته ما تاملاتی با عنوان ارزیابی نظریه عامری در باره جبر و اختیار مطرح کردیم.

نویسندگان

عین الله خادمی

عضو هیات علمی و استاد فلسفه دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران (نویسنده مسئول)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ایجی، قاضی عضدالدین، شرح المواقف، منثورات الشریف الرضی، ۱۳۲۵ ق، ...
  • تفتازانی، مسعودبن عمر ابن شافع عبدالله، شرح المقاصد، تحقیق و ...
  • جعفری، محمدتقی، جبر و اختیار، قم، مرکز انتشارات دارالتبلیغ اسلامی، ...
  • جوینی، امام الحرمین، الارشاد الی قواطع الادله فی اصول الاعتقاد، ...
  • حکمت، نصرالله، زندگی و آثار ابوالحسن عامری نیشابوری، تهران، نشر ...
  • خمینی، روح الله، طلب و اراده، ترجمه و شرح سید ...
  • خواجه نصیر، تلخیص محصل المعروف النقدالمحصل، چ۲، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۰۵ق، ...
  • سبحانی، جعفر، جبر و اختیار، نگارش علی ربانی گلپایگانی، قم، ...
  • سیدخندانی، لیلا، « رابطه قضا و قدر و علم پیشین ...
  • شیخ صدوق، التوحید، تصحیح و تعلیق سید هاشم حسینی طهرانی، ...
  • عبدالسائر، حسینی علی، «بازشناسی هویت یک رساله کلامی انقاذ البشر ...
  • عامری، ابوالحسن، رسائل ابوالحسن عامری، با مقدمه و تصحیح سحبان ...
  • عامری، ابوالحسن، رسائل ابوالحسن عامری، با مقدمه و تصحیح سحبان ...
  • علامه حلی، کشف المراد فیء شرح تجرید الاعتقاد، قم، انتشارات ...
  • علم الهدی، شریف مرتضی، الذخیره فی علم الکلام، تحقیق سید ...
  • علوی، فخرالسادات؛ یوسف شاقولی، « سازگاری جبر و اختیار نزد ...
  • فخررازی، المطالب العالیه من العلم الالهی، تحقیق الدکتور احمد حجازی ...
  • فرقانی، محمدکاظم، جبر و اختیار از نظر متکلمین اسلامی، پایان ...
  • فرقانی، محمدکاظم، «سازگاری اختیار انسان با توحید افعالی در پرتو ...
  • میرداماد، «رساله جبر و اختیار»، مصحح رضا برنج کار، کیهان ...
  • نمایش کامل مراجع