تاویل گرایی در اندیشه نصر حامد ابوزید و محمدهادی معرفت

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 200

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MAZHB-9-18_004

تاریخ نمایه سازی: 8 اسفند 1401

چکیده مقاله:

تاویل یکی از مباحث مهم علوم قرآن و علم کلام است که در فهم قرآن و روایات، به ویژه برخی آیات مربوط به اسماء و صفات، نقش کلیدی و کاربردی دارد. نپذیرفتن آن به معنای نادیده انگاشتن ژرفای پایان ناپذیر کلام الاهی و افتادن در دام تشبیه و تجسیم است. از صدر اسلام، مذاهب اسلامی و دانشمندان مسلمان، درباره تاویل متون مقدس، دیدگاه های مختلفی داشته اند، تا جایی که برخی با تسامح در تاویل و تفسیر دین، موجب تحریف دین و انحراف در اعتقادات مردم شده اند. اولین اختلاف درباره چیستی تاویل و تفاوت آن با تفسیر است. تاویل متون در طول تفسیر نیست که اگر در آیه ای، تفسیر و توضیح ظاهری جواب نداد به تاویل روی آوریم، بلکه مسئله ای مستقل و در قواره راسخان در علم و مطهرین است؛ بنابراین، برخی مانند محمدهادی معرفت و نصر حامد ابوزید با نگاه حداقلی به آن، تاویل را نوعی تفسیر، و با قواعدی ساده برای همه افراد جایز می دانند. این پژوهش پس از بیان معنای لغوی و اصطلاحی «تاویل»، نظریه تاویل را از دیدگاه این دو قرآن پژوه، تبیین، بررسی و ارزیابی می کند.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

رسول ظرافت

دانشجوی دکتری مذاهب کلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

علی اله بداشتی

استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران

مصطفی سلطانی

دانشیار گروه مذاهب اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد (۱۳۶۷). النهایه فی غریب ...
  • ابن فارس، احمد (۱۴۰۴). مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی ...
  • ابن منظور مصری، جمال الدین محمد بن مکرم (۱۴۱۴). لسان ...
  • ابو زید، نصر حامد (۱۹۸۳). فلسفه التاویل: دراسه فی تاویل ...
  • ابو زید، نصر حامد (۱۹۹۵). النص، السلطه، الحقیقه، بیروت: المرکز ...
  • ابو زید، نصر حامد (۲۰۰۰). مفهوم النص: دراسه فی علوم ...
  • ابو زید، نصر حامد (۲۰۰۴). دوائر الخوف: قرائه فی خطاب ...
  • ابو زید، نصر حامد (۲۰۰۵). اشکالیات القرائه و آلیات التاویل، ...
  • ابوزید، نصر حامد (۱۳۸۳). نقد گفتمان دینی، ترجمه: حسن یوسفی ...
  • ابوزید، نصر حامد (۱۳۸۵). تاویل و میراث فکری ما: ترجمه ...
  • ابوزید، نصر حامد (۱۳۹۱). رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن، ترجمه: ...
  • ازهری، محمد بن احمد (۱۴۲۱). تهذیب اللغه، بیروت: دار احیاء ...
  • جلیلی، سید هدایت (۱۳۸۹). «رهاورد آیت الله معرفت در حوزه ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۵). تفسیر تسنیم، قم: اسراء ...
  • حامدی، سید منصف (۱۳۸۶). «تاثیرپذیری نصر حامد ابوزید از مستشرقان»، ...
  • رحمانی، تقی (۱۳۸۶). «گفت وگو: تعامل تاویل با تفسیر»، در: ...
  • طاهری کل کشوندی، مسلم (۱۳۹۷). نصر حامد ابوزید: روش شناسی ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۴۱۵). مجمع البیان، بیروت: موسسه الاعلمی ...
  • علی محمدی، علی (۱۳۹۰). «پدیده جدید تاویل در اندیشه عربی ...
  • فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (۱۳۷۴). التفسیر الصافی، تهران: ...
  • مصطفوی، حسن (۱۳۶۸). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: وزارت ...
  • معرفت، محمد هادی (۱۴۱۸). التفسیر والمفسرون فی ثوبه القشیب، مشهد: ...
  • معرفت، محمد هادی (۱۴۲۷). التاویل فی مختلف المذاهب والآراء، تهران: ...
  • معرفت، محمد هادی (۱۴۲۹). التمهید فی علوم القرآن (ویرایش جدید)، ...
  • معرفت، محمدهادی (۱۳۷۲). «متشابهات در قرآن»، در: کیهان اندیشه، ش۵۲، ...
  • معرفت، محمدهادی (۱۳۷۹ الف). تفسیر و مفسران، قم: موسسه فرهنگی ...
  • معرفت، محمدهادی (۱۳۸۱). علوم قرآنی، قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، ...
  • معرفت، محمدهادی (۱۳۹۰). تفسیر اثری جامع، ترجمه: جواد ایروانی، قم: ...
  • مکارم شیرازی، ناصر؛ و دیگران (۱۳۸۰). تفسیر نمونه، تهران: دار ...
  • نصیری، علی (۱۳۸۷). معرفت قرآنی: کنگره بزرگ داشت آیت الله ...
  • وصفی، محمدرضا (۱۳۸۷). نومعتزلیان: گفت وگو با نصر حامد ابوزید، ...
  • نمایش کامل مراجع