افشین دانه کار - عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی ، دانشگاه تهران
ابراهیم خلیفه - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ، دانشگاه تربیت مدرس
احمد محمدیان - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا

عوامل متعدد طبیعی و انسانی ، سکونتگاههای انسانی در ایران را مورد تهدید جهت مخاطرات محیطی قرار داده اند . تنوع شدید اقلیمی و جغرافیایی در ایران که ناشی از موقعیت طبیعی خاص آن می باشد ، وقوع بلایای طبیعی متعدد با اثرات مکانی – فضایی گوناگون بر سکونتگاههای انسانی را سبب شده است . سکونتگاههای روستایی در ایران با توجه به شرایط خاص خود در استفاده از مصالح بومی و منطبق با شرایط محیطی ، اما ضعیف و سست در برابر مخاطرات محیطی شکل گرفته اند .نحوه استقرار و مکان گزینی سکونتگاه های روستایی در ایران که غالبا در کنار منابع آبی و خاک حاصلخیز بوده است ، در نواحی مستعد جهت وقوع بلایای طبیعی می باشد و با توجه به مسکن سازی های بسیار ضعیف و غیرمقاوم ، این گونه سکونتگاهها در برابر مخاطرات محیطی بسیار آسیب پذیر هستند .پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی – تحلیلی می باشد . نتایج و یافته های این پژوهش نشان می دهد که، برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های دولتی بایستی شرایط محیطی – اکولوژیک سکونتگاه های روستایی را در اولویت مطالعه و بررسی خود قرار دهند و برنامه ریزی ها با درنظر گرفتن تنوعات محیطی در کشور برای سکونتگاه های روستایی اعمال و اجرا گردد و مدیریت بحران جهت کاهش خسارات مالی و جانی در عرصه های روستایی در اولویت قرار گیرد.

اثرات مکانی – فضایی ، موقعیت طبیعی ، مخاطرات طبیعی ، سکونتگاه های روستایی