امیرحسین سلیمان فلاح - محقق و پژوهشگر

همانطور که می دانیم صلاحیت دیوان کیفری بین المللی محدود به چهار جنایت مهم بین المللی یعنی جنایت نسل زدایی، جنایت جنگی، جنایات علیه بشریت و جنایت تجاوز است. دیوان نه به عنوان جایگزین بلکه در مقام مکمل دادگاه های صلاحیت دار ملی، به هنگام ناتوانی و یا عدم تمایل این دادگاه ها در رسیدگی به مهمترین موارد نقض حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بین المللی، توسعه صلاحیت دیوان را بیش از آن چه هست ضروی می نماید. بر خلاف حقوق داخلی که قانونگذار واحد در اعطای صلاحیت به هر محکمه مراقبت دارد که از ایجاد صلاحیتهای موازی دادگاهها اجتناب نماید، در جامعه دولتها به مقتضای اصل حاکمیت هر دولتی مطابق بامصالح سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خود به تبیین و تعیین جرائم و تعریف صلاحیتهای محاکم داخلی خود مبادرت می نماید. از آنجا که صلاحیت کیفری بین المللی همانند صلاحیت کیفری داخلی، متعاقب وقوع جرم مطرح می شود، ابتدا باید دید پدیده مجرمانه بینالمللی چیست و در صورت وقوع این پدیده، مسئولیت بین-المللی متوجه چه کسانی است؛ تا پس از آن مرجع دارای صلاحیت کیفری بینالمللی که اختیار یا قدرت رسیدگی به این اعمال مجرمانه را دارد؛ مورد بحث قرار گیرد. با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله قصد داریم به بررسی و تحلیل شیوه های خاص اعمال صلاحیت در مورد پدیده مجرمانه بین المللی با مداقه در صلاحیت تکمیلی دیوان بین المللی کیفری بپردازیم.

کیفری بین المللی، دیوان کیفری بین الملل، جرایم و جنایات بین المللی، صلاحیت تکمیلی، دادگاه های بین المللی